سبک طراحی ممفیس؛ تحولی چمشگیر در دنیای هنر و دکوراسیون
اگر عاشق رنگ‌ها و الگوهای جسورانه و متفاوت هستید، سبک طراحی ممفیس بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. ممفیس یک سبک تأثیرگذار پست مدرن است که از مجموعه‌ی مشهور طراحان میلانی در اوایل دهه‌ی ۱۹۸۰ پدیدار شد. اولین جوانه‌های این سبک طراحی، توسط طراح ایتالیایی «اتوره سوتساس» (Ettore Sottsass) شکل گرفت و تأثیر زیادی بر طراحی دهه‌ی ۸۰ داشت. طراحی ممفیس با رنگ‌های جسورانه، الگوهای متضاد و رویکرد متفاوت خود، بسیار مورد استقبال و پسند آن دوران قرار گرفت. امروزه طراحی ممفیس منبع الهام دائمی برای طراحان داخلی مدرن، مد، گرافیک، صحنه، لباس و …است. در ادامه‌ی این مطلب از دیجی‌کالا مگ همراه ما باشید تا با این سبک طراحی جذاب و متفاوت بیشتر آشنا شویم.
تاریخچه‌ی شکل‌گیری سبک طراحی ممفیس
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، معمار و طراح ایتالیایی-اتریشی، اتوره سوتساس سبک ممفیس را به‌وجود آورد و جمعی از طراحان جسور را از سراسر جهان گرد هم آورد تا در ایجاد تغییراتی در دنیای طراحی متحد شوند. این گروه سبک چشم‌نواز، بحث‌برانگیز و قانون‌شکنی را خلق کردند که در سراسر دنیا بسیار پر سروصدا شد. در طول جلساتی که این گروه برگزار می‌کردند، آهنگی به‌صورت پیاپی پخش می‌شد؛ آهنگی از باب دیلن به نام Stuck Inside of Mobile with the Memphis Blues Again. به همین دلیل، این گروه خلاق سبک ابداعی خود را ممفیس نام‌گذاری کردند.
تأثیرگذاری سبک ممفیس بر هنر دهه‌ی ۸۰ میلادی
سبک ممفیس با ویژگی‌های خاص خود که با فرهنگ پاپ و داستان‌های تاریخی آغشته شده بود، واکنشی بود به زیبایی‌شناسی مدرن خطی و تمیز دهه‌های ۱۹۵۰ و ۶۰ و همچنین سبک مینیمال دهه‌ی ۷۰. آثار اولیه‌ی سوتساس شامل مجسمه‌‌هایی بود که او آن‌ها را Totems نامید که اکنون در موزه‌های برجسته‌ی بین‌المللی مختلفی در شهر نیویورک نگهداری می‌شوند.
طراحی ممفیس متأثر از علاقه‌ی دوباره به جنبش آرت‌دکو در دهه‌ی ۱۹۲۰ و همچنین پاپ‌آرت در اواسط قرن بود که هر دوی این سبک‌ها، از سبک‌های محبوب آن دوران محسوب می‌شدند. هنگامی که طراحی‌های این گروه خلاق در سال ۱۹۸۱ در نمایشگاه مبمان میلان در معرض دید عموم قرار گرفت، واکنش‌های مختلفی را در پی داشت. برخی از مردم طراحی ممفیس را لذت‌بخش می‌دانستند و برخی دیگر آن را زشت و احمقانه تلقی می‌کردند. طراحی ممفیس پیشگامانه و فراتر از زمان خود بود، به همین دلیل در ابتدا توسط منتقدان رد شد و مورد تمسخر قرار گرفت.
سوتساس و همکارانش اشیای تزئینی فلزی و شیشه‌ای، اکسسوری، سرامیک، لوازم نورپردازی، منسوجات، مبلمان، ساختمان‌ها، فضاهای داخلی، هویت برند و… را طراحی می‌کردند که همگی غیرمنتظره، قانون‌شکن و سرشار از ایدئالیسم بودند. سوتساس در یکی از صحبت‌هایش گفت:«وقتی جوان بودم، همه‌ی چیزهایی که درباره‌ی طراحی می‌شنیدم، عملکردگرایی، عملکردگرایی و عملکردگرایی بود! این ویژگی به‌تنهایی کافی نیست، طراحی باید حسی و هیجان‌انگیز نیز باشد و دیگران را به وجد آورد.»
طراحی ممفیس بر فرهنگ عامه تأثیر گذاشت و الهام‌بخش مجموعه‌ای از برنامه‌های تلویزیونی محبوب نیز بود. پس از گذشت ۶ سال از فعالیت گروه ممفیس، سرانجام در سال ۱۹۸۷ این گروه منحل شد و سوتساس اولین نفر بود که از گروه خارج شد. دیگر اعضای گروه هریک به‌صورت پراکنده و انفرادی به فعالیت‌های خود پرداختند.
ویژگی‌های کلیدی سبک طراحی ممفیس
- پر از مفاهیم چالش برانگیز
- برانگیختن احساسات
- پر سروصدا، گستاخ، بازیگوش و بی بند‌و‌‌بار
- استفاده از رنگ‌های روشن در ترکیب‌های غیرمتعارف
- به کار بردن الگوهای جسورانه و متضاد
- استفاده از اشکال هندسی ساده
- استفاده از گرافیک سیاه و سفید
- لبه‌های گرد و منحنی و خطوط پر پیچ و تاب
- اشکالی مانند قیچی و ترازو در پوشش‌های مختلف
- ارجحیت اشکال غیر معمول بر اشکال معمول و رایج
- استفاده از رنگ‌های نئونی روشن و رنگ‌های اصلی
- الگوهای پررنگ و تکراری
